پانکراس چیست؟

لوزالمعده یا پانکراس چیست؟ در حقیقت پانکراس پشت معده قرار گرفته است. لوزالمعده یکی از اندام های داخلی مهم به شمار می رود. پانکراس از یک طرف چاق و در انتهای اندام باریک می شود. بسیاری از افراد تصور دارند که لوزالمعده شبیه به یک قورباغه است. طول این عضو 25 سانتی متر می باشد. چرا پانکراس در بین اندام های داخلی اهمیت زیادی دارد؟ پانکراس دو وظیفه بسیار مهم دارد و همین موضوع سبب شده است تا پانکراس یک عضو بسیار مهم در اندام های داخلی تلقی شود. پانکراس عضوی از دستگاه گوارش و سیستم هورمونی می‌باشد. هنگامی که فردی غذا میل می‌کند و تا حدی غذای او در معده هضم می‌شود. سپس غذا وارد روده کوچک خواهد شد. پانکراس با اضافه کردن شیره ها و آنزیم های گوارشی به روده کوچک فرآیند گوارشی را فعال نگه می دارد. از طرفی لوزالمعده هورمون انسولین نیز تولید می کند. تولید انسولین توسط پانکراس به کنترل میزان قند خون کمک خواهد کرد. بنابراین پانکراس اهمیت زیادی در بدن دارد.

وظایف اصلی  پانکراس چیست؟

در پاسخ به سوال وظیفه اصلی پانکراس چیست؟ می توان وظیفه پانکراس به دو دسته تقسیم کرد. در حقیقت لوزالمعده به هضم غذا به ویژه تجزیه پروتئین کمک می کند. شیره های تولید شده توسط پانکراس حاوی آنزیم های قویی هستند که فقط پس از رسیدن به روده کوچک فعال خواهند شد. این فعالیت سبب تجزیه پروتئین موجود در مواد غذایی می شود. از دیگر آنزیم های مهم پانکراس می توان به آمیلاز (برای تجزیه کربوهیدرات ها) و لیپاز (برای تجزیه چربی ها) اشاره کرد. یکی دیگر از فعالیت های پانکراس تولید بی کربنات سدیم می باشد. بی کربنات سدیم سبب خنثی شدن اسید معده خواهد شد که به فرآیند هضم غذا کمک می کند.

نقش لوزالمعده در کنترل قند خون

همانطور که در پاسخ به سوال پانکراس چیست؟ اشاره شد، پانکراس انسولین تولید می کند. وظیفه انسولین کنترل سطح قند خون در بدن افراد می باشد. مقدار این انسولین در بدن افراد متفاوت است و فاکتور های مختلفی در میزان تولید انسولین موثر می باشند. انسولین توسط توده کوچکی از سلول های لوزالمعده به نام جزایر لانگرهانس (Islets of Langerhans) تولید می شود. هنگامی که سطح قند خون در بدن افزایش پیدا می کند، انسولین توسط Islets of Langerhans آزاد می شود و سپس قند های اضافی به سلول های دیگر منتقل خواهند شد. به عبارت دیگر پانکراس با تولید انسولین نقش جلوگیری از افزایش سطح قند خون در بدن را بر عهده دارد. پانکراس همچنین هورمون گلوکاگون (glucagon) را نیز برای تنظیم قند خون تولید می کند. وجود گلوکاگون و انسولین مانع افزایش و یا کاهش سطح قند خون در بدن می شود. اگر پانکراس در بدن دچار مشکل شود، چه عواقبی خواهد داشت؟ در ادامه شما را با بیماری پانکراس آشنا خواهیم کرد.

علائم بیماری لوزالمعده

حال که به طور کامل به سوال پانکراس چیست؟ پاسخ داده شد، می خواهیم شما را با علائم بیماری پانکراس آشنا کنیم. عدم وجود پانکراس چه مشکلاتی را می تواند برای افراد به همراه داشته باشد؟ عدم وجود لوزالمعده مشکلات گوارشی و هورمونی را به همراه خواهد داشت. عملکرد بد پانکراس سبب به وجود آمدن بیماری مختلف مانند: دیابت خواهد شد. دلیل بیماری دیابت عدم تنظیم بودن سطح قند خون در بدن افراد می باشد. از علائم بیماری لوزالمعده می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد در ناحیه بالای شکم
• کاهش اشتها
• زردی پوست و چشم (یرقان)
• کمر درد
• نفخ
• حالت تهوع و استفراغ
• ناراحتی های گوارشی
• دفع مدفوع بدبو و چرب

شاید این سوال را مطرح کنید که بیماری پانکراس شامل چیست؟ در پاسخ به این سوال می توان گفت که مهمترین اختلالات بیماری پانکراس عبارتند از: پانکراتیت حاد (acute pancreatitis)، پانکراتیت مزمن(chronic pancreatitis)، سرطان پانکراس و دیابت.

حالت حاد پانکراس چیست؟

در حقیقت پانکراتیت حاد یک التهاب پانکراس می باشد. این بیماری بسیار خطرناک و اورژانسی است. بنابراین فورا نیاز به درمان دارد. التهاب پانکراس زمانی رخ خواهد که آنزیم ها توانایی خروج از لوزالمعده را نداشته باشند. این مشکل سبب سوزش و تحریک پانکراس خواهد شد. از طرفی آنزیم های موجود ممکن است که به حفره های درون شکم نفوذ کنند. از شایع ترین دلایل به وجود آمدن التهاب پانکراس می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مصرف بیش از حد نوشیدنی های الکی (التهاب ناشی از الکل)
• سنگ کیسه صفرا در لوله های صفراوی (پانکراتیت سنگ کیسه صفرا)
• استفاده از دارو های خاص (اختلالات دارویی)
• اوریون (mumps)
• آسیب پانکراس
• سرطان پانکراس

پانکراتیت مزمن یا دوره های التهابی مکرر پانکراس چیست؟

دوره های التهابی مکرر پانکراس چیست؟ در این حالت بیماران به طور مداوم دچار التهاب های پانکراس می‌شوند. این موضوع بسیار خطرناک می باشد. التهاب های مکرر حتی زمانی که عوامل محرک بیماری پانکراس مانند الکل از بین رفته باشد، می تواند ادامه دار باشد. بنابراین افراد الکلی در معرض بیشتر بیماری های پانکراس هستند. التهاب های مداوم سبب آسیب های جدی به پانکراس می شود که به مرور زمان منجر به کاهش عملکرد و در نهایت از بین رفتن پانکراس خواهد شد. از علائم پانکراتیت مزمن می توان به ناراحتی های گوارشی، دفع مدفوع چرب و بدبو اشاره کرد.

سرطان پانکراس

سرطان پانکراس چیست؟ سرطان لوزالمعده از سلول های مجرای گوارشی شروع و به پانکراس ختم می شوند. سرطان پانکراس می توان رگ های خونی و عصب های موجود در آن ناحیه را درگیرکند. درمانی تاکنون برای سرطان پانکراس وجود ندارد. علل این بیماری هنوز ناشناخته می باشد. با این حال متخصصان سرطان پانکراس را ناشی از برخی عوامل مانند: سیگار کشیدن، پانکراتیت مزمن، افزایش سن (بیش از 65 سال) و … می دانند. سرطان پانکراس از طریق سیستم لنفاوی به تمام اندام های گوارشی به ویژه اندام های شکم گسترش پیدا می‌کند.

دیابت یا بیماری قند

در برخی موارد پانکراس عملکرد خوبی نخواهد داشت به همین دلیل جزایر لانگرهانس (Islets of Langerhans) قادر به تولید انسولین کافی نخواهند بود. بنابراین سطح قند خون در بدن بالا خواهد ماند. البته گاهی اوقات انسولین تولید می شود اما به دلیل نامشخص بدن قادر به استفاده از آن نخواهد بود. عوارض سطح قند خون بالا در بدن عبارتند از:

• آسیب کلیه
• آسیب چشم
• آسیب عصبی
• افزایش خطر سکته مغزی
• افزایش خطر حمله قلبی

تشخیص مشکلات پانکراس

روش های تشخیص مشکلات پانکراس به نوع اختلالات بستگی دارد. با این حال متخصصان از روش های زیر برای تشخیص مشکلات لوزالمعده استفاده می کنند:

• آزمایشات عمومی مانند: آزمایش خون و معاینه فیزیکی
• اولتراسوند (امواج صوتی تصویری از پانکراس را نمایش می دهد)
• سی تی اسکن (اشعه ایکس تصاویری سه بعدی و تخصصی از پانکراس را نمایش می دهد)
• تصویر برداری مغناطیسی (MRI)
• آندوسکوپی
• لاپاراسکوپی (پانکراس توسط یک ابزار باریک که در شکم قرار می گیرد، معاینه می شود)
• بیوپسی (یک تیکه از پانکراس را با استفاده از سوزن مخصوص خارج می کنند و مورد آزمایش قرار می دهند.)

درمان مشکلات پانکراس

درمان مشکلات پانکراس با توجه به نوع بیماری انجام می شود. درمان این مشکلات به صورت زیر انجام می شود:

• پانکراتیت حاد: بستری شدن در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان جهت جراحی برای برداشتن کیسه صفرا یا بخش های آسیب دیده پانکراس
• پانکراتیت مزمن: درمان های طولانی مدت با رژیم های غذایی مناسب جهت کاهش چربی، استفاده از مکمل ها و آنزیم های کمکی جهت هضم بهتر غذا
• سرطان لوزالمعده: جراحی برای برداشتن سرطان و بافت مرتبط، شیمی درمانی و رادیوتراپی
• دیابت: تزریق انسولین و استفاده از رژیم های غذایی کنترل شده

امیدوارم که این مقاله توانسته باشد شما را با انواع بیماری های پانکراس آشنا کند. جهت کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما در فروشگاه یاراکا ارتباط برقرار کنید.